ความรู้เรื่องพลอย อัญมณีพลอยดิบ VS พลอยเผา ต่างกันอย่างไร? แบบไหนดีที่สุด
สงสัยกันหรือไม่ พลอยดิบคืออะไร แตกต่างกับพลอยทั่วไปอย่างไร ? ขายได้ราคาหรือไม่? และทำไมต้องนำพลอยไปเผา ไอรินทร์เจมส์มีคำตอบ
พลอยดิบคืออะไร? แตกต่างกับพลอยเผาอย่างไร ?
คำว่า “พลอยดิบ” (Unheated Gems) หมายถึง คืออัญมณีพลอยที่เพิ่งมีการขุดตามธรรมชาติ มีคุณภาพดีและยังไม่ผ่านกระบวนการใด ๆ สามารถนำไปแต่งให้เป็นรูปร่างหรือเจียระไนได้ทันที ข้อดีของพลอยดิบคือ เนื้อพลอยจะมีความสวยงาม ใสสะอาดบริสุทธิ์ที่สุด และในท้องตลาดเองก็มีจำนวนน้อยมากๆ ทำให้ราคาแพง
ส่วน “พลอยเผา” (Heated Gems) จะหมายถึงพลอยที่ผ่านการเผาด้วยความร้อนเพื่อปรับปรุงคุณภาพของพลอย แล้วค่อยมาเจียระไน ซึ่งความสวยงาม คุณภาพและราคาของพลอยเผานั้นก็จะขึ้นอยู่กับวิธีการเผา ดังนี้
การเผาพลอยมีกี่แบบ?
1.พลอยเผาแบบสามัญ
หมายถึง วิธีการการนำพลอยมาอบหรือเผาด้วยความร้อน จุดประสงค์หลักคือเพื่อปรับปรุงสีของพลอยให้ใสสะอาด แก้ไขพลอยขุ่นของพลอยเลียนแบบพัฒนาการของพลอยตามธรรมชาติ เช่น ปรับสีพลอยที่เข้มให้สว่างขึ้น หรือพลอยที่มีสีจางๆ ก็เผาเพื่อให้สีเข้มขึ้นดดยไม่ใช้สารเคมี
2.พลอยเผาเก่า
มีอีกชื่อหนึ่งคือ พลอยเผาอ๊อกซ์ หมายถึงการนำพลอยมาเผาเพื่อปรับคุณภาพสีพลอยและความใส สามารถช่วยผสานพลอยที่มีตำหนิรอยราวตื้น ๆ บนผิวพลอยได้ด้วยน้ำประสานทอง หรือ สาร Flux พลอยที่ผ่านการเผาอ็อกซ์ จะมีสีสันสวยงามคล้ายธรรมชาติสามารถนำไปทำเครื่องประดับทั่วไปที่ใช้งานได้ดีอ
3.พลอยซ่านสี (Diffuse)
หมายถึง การเผาพลอยด้วยการใช้ความร้อนแล้วนำอลูมิเนี่ยมออกไซด์มาใส่เพื่อให้สีกระจายไปทั่วพลอยเพื่อเคลือบสีที่ผิวพลอยเพื่อแก้ไขพลอยที่มีสีอ่อนเกินไปหรือไม่มีสีเลย จากนั้นก็นำไปเผาซ้ำเพื่อให้สารเคลือบนั้นติดอยู่อย่างถาวรบนผิวพลอย วิธีนี้จะช่วยปรับสีพลอยให้สวยสดใสขึ้น แต่ว่าเมื่อใช้เวลานานๆ ก็อาจจะทำให้สีพลอยจะหลุดออกไปได้
4.พลอยเผาใหม่
มีหลายชื่อเรียก เช่น พลอยเผาแก้วตะกั่ว พลอยเผาแบบ Ph (Fracture filling with lead glass) หมายถึง กรรมวิธีที่ใช้เพื่อปรับปรุงพลอยที่มีรอยแตกร้าวที่เป็นรอยลึกจนไม่สามารถใช้สาร Flux ผสานไม่ได้ หรือในบางครั้งก็อาจจะใช้ปรับปรุงคุณภาพเม็ดพลอยที่รูพรุนอยู่มากมาย ขั้นตอนการเผาใหม่ก็คือจะเริ่มจากเอาพลอยมาแช่น้ำกรดเพื่อดึงเอาสิ่งสกปรกต่างๆ ที่ติดบนเนื้อพลอย จากนั้นนำไปชุบเคลือบด้วยแก้วตะกั่ว เพื่ออุดรูและรอยแตกในเนื้อพลอย ในกรณีที่พลอยมีสีจางเกินไปก็สามารถเพิ่มสีลงไปได้จากนั้นก็นำไปเผาเคลือบแก้วต่อประมาณ 2-3 ชั่วโมงในอุณหภูมิเพียง 800 องศาเซลเซียส ข้อดีคือช่วยให้พลอยมีสีสวยงาม ผสานรอยร้าวในพลอยได้ดี ราคาถูก แต่ข้อเสียคือ พลอยที่ได้จะไม่ค่อยทน แตกร้าวง่าย ไม่แข้งแรงเหมือนพลอยธรรมชาติ ไม่ทนทานต่อความร้อน ไม่ทนต่อสารละลายกรด-เบส
5.พลอยเผา Be
หมายถึงการเผาพลอยโดยการใช้ความร้อนที่สูงกว่าการเผาทั่วไปประกอบกับการใส่สารเบอริลเลียม เพื่อปรับคุณภาพสี ช่วยให้สีพลอยโดดเด่น มีความแข็งแรงทนทานและความใสสะอาดของพลอย สามารถเปลี่ยนตำแหน่งสีพลอย ช่วยปรับให้เนื้อพลอยมีความสวยงามและใสสะอาดที่สุดมากกว่าวิธีการเผาแบบทั่วไป โดยปกติจะนิยมใช้เผากับพลอยเนื้อแข็ง
พลอยที่นิยมนำมาเผา?
ดดยปกติแล้วการเผาพลอยจะนิยมใช้กับอัญมณีพลอยที่มีเนื้อแข็ง โดยเฉพาะพลอยตระกูลคอรันดัม (Corundum)เช่น ทับทิม ไพลิน บุษราคัม พลอยเขียวส่อง (Green Sapphire) พลอยบุษร์ พลอยสตาร์ เพทายและแซปไฟร์สีต่างๆ ได้แก่ พลอยตระกูลคอรันดัม เพราะมีความแข็งสูง ตอบสนองกับความร้อนได้ดี เผาแล้ว สีสวย คงทน ไม่เปลี่ยนแปลง
FAQ คำถามที่สามารถพบได้
พลอยเผาแล้วใช้ไปนาน ๆ สีจะเปลี่ยนไหม?
ส่วนใหญ่การเผาพลอยจะเป้นการเผาเพื่อปรับคุณภาพสีพลอยให้เด่นขึ้น ดังนั้นหลังเผาจึงไม่เปลี่ยนสี ยกเว้นการเผาแบบพลอยซ่านสี (Diffuse) เพราะเป็นการเคลือบภายนอกเท่านั้น
การเผาพลอยจะทำให้พลอยแข็งน้อยกว่าเดิมไหม?
การเผาพลอยไม่มีผลต่อคุณภาพความแข็งแรงของพลอย แต่จจช่วยให้พลอยสวยขึ้น สีเด่นชัดขึ้น
ดูแลพลอยดิบและพลอยเผาดูแลอย่างไร
พลอยดิบและพลอยเผาดูแลเหมือนกัน เพราะว่าคุณสมบัติไม่แตกต่างกัน ทั้งความคงทนและความแข็งของเนื้อพลอย
วิธีทำความสะอาดพลอยที่ถูกต้อง
สามารถทำความสะอาดเม็ดพลอยได้ด้วย สบู่เหลวอ่อน ๆ ผสมน้ำหรือการใช้นํ้ายาล้างเครื่องประดับต่าง ๆ และควรเก็บแยกชิ้นไม่รวมกันไว้เพื่อป้องกันการกระทบกันจนเกิดรอย
ทำความสะอาดกำไลพลอยแท้ง่าย ๆ ด้วยวิธีที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน
เปลี่ยนแหวนธรรมดาให้สวยสะดุดตา เพียงแค่เลเซอร์แหวนกับ Irin Gems
ความแตกต่างระหว่างพลอยดิบและพลอยเผา?
การแยกว่าพลอยเม็ดหนึ่งนั้นเป็นพลอยดิบ หรือพลอยเผา ต้องใช้ประสบการณ์จากผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาอย่างมาก เรื่องหลัก ๆ จะเป็นการส่องดูตำหนิต่าง ๆ ที่อยู่ในเนื้อพลอย ก่อนเผาอีกแบบหนึ่ง หลังเผา อีกแบบหนึ่ง เพราะฉะนั้น ควรเลือกซื้อพลอยจากร้านที่เชื่อถือได้ และมีใบรับรองจากสถาบันที่ได้รับการยอมรับจะดีกว่า
พลอยแท้พลอยปลอมดูยังไง
วิธีดูพลอยดิบว่า เป็นพลอยแท้หรือไม่ ให้สังเกตที่สีของพลอย เพราะพลอยแท้จากธรรมชาตินั้นจะมีสีสวยเรียบๆ ไม่ค่อยเข้ม ไม่ฉูดฉาดเกินไป ส่วนใหญ่จะมีสีทึบแสงและสีออกขุ่นๆ มากกว่า เวลาสังเกตอีกแบบคือ บริเวณด้านหน้าจะเข้มกว่าด้านข้างประมาณ 50% และเวลาดูสีจะมีเลเยอร์หลายสีทับซ้อนกัน แต่ถ้าเป็นพลอยปลอมหรือพลอยเทียมจะไม่ค่อยมีเลเยอร์สี ส่วนใหญ่จะเป็นสีโทนเดียวกันทั้งหมด
พลอยแท้มีใบเซอร์มั้ย? สามารถตรวจพลอยได้ที่ไหน
- AIGS หรือ Asian Institute of Gemological Science
- ICA | Gem Lab ICA GemLab
- GCI หรือ Gemological Consultancy International.
- GRA หรือ Gem Research of Asian
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
จี้พลอยแท้แบบไหน ทรงจี้พลอย เทรนมาแรงในปี 2023
หาซื้อแหวนพลอยแท้สักวงเริ่มต้นจากอะไร เลือกลายแบบไหนดี
แนะนำแบบแหวนพลอยที่น่าสนใจ ในปี 2023 สำหรับคุณผู้หญิงโดยเฉพาะ
